تکنیک استفاده از ورق طلا و چسب ورق طلا (Gilding techniques)
۴ روش استفاده از ورق طلا
تکنیک ها و روش های متفاوت و مختلفی برای کار با ورق طلا و نصب ورق طلا بر روی آثار هنری وجود دارد که هرکدام دارای ویژگی خاص هستند. البته هرکدام از این روش ها ویژگی های مختلفی دارند که با توجه به نکات زیر میتوانید یکی از این روش ها را جهت نصب ورق طلا امتحان کنید.
۱-کیفیت مورد نظر در پایان کار
۲-هزینه پرداختی برای تهیه مواد اولیه
۳-تبحر و تخصص در نصب ورق طلا
۴-طول مدت و دوام کار
در اینجا به ۴ روش اصلی استفاده از ورق طلا اشاره میکنیم.
۱-ورق کاری با استفاده از آب:
استفاد از ورق طلا از دیر باز دیر بین هنرمندان جایگاه ویژه ای داشته است. بنابراین هریک از هنرمندان برای جلوه بخشیدن بیشتر به اثار خود از ورق طلا در آثار خود استفاده میکردند. یکی از قدیمی ترین ترفندهای استفاده از ورق طلا ، نصب ورق طلا به کمک آب است. استفاده از این روش به دوران باستان باز میگردد زمانی که مواد شیمیایی امروزی در دسترس نبوده و مردم خود دست به ساختن ماده ای برای چسباندن ورق طلا میزدند. بنابراین استفاده از آب به طور مرسوم در بین استاد کارانی که ورق طلا استفاده میکردند رواج داشت. البته آب به تنهایی به عنوان چسب مورد استفاده قرار نمیگرفت بلکه پایه و ماده ی اصلی چسبی بود که با گرفتن عصاره ای از پوست خرگوش، گچ و مقداری رنگ بدست می آمد. از آنجایی که چسب بدست آمده خاص بود، بنابراین روش استفاده از ورق طلا نیز نیازمند تبحر و تخصص کافی در به کار بردن ورق طلا و نصب آن بر آثار هنری بود و همه ی افراد به ویژه اشخاصی که در به کاربردن ورق طلا تجربه نداشتن هرگز از این روش برای تزیین آثار هنری خود استفاده ای نمیکردند.
نکته ی بسیار مهم در خلق آثار هنری در هنگام استفاده از ورق طلا این است که تمیز بودن سطح اولیه بسیار حائز اهمیت است. این امر باعث بهتر چسبیدن ورق طلا به سطح میشود.
در اولین روش از ۴ روش استفاده از ورق طلا نه تنها لازم است سطح به طور کامل تمیز باشد بلکه سطح مورد نظر می بایست نسبتا صاف و بدون فرورفتگی و برآمدگی های پیچیده و جزئی باشد تا در چسباندن ورق طلا بر روی سطح مشکل بوجود نیاید. نکته ی دیگر در این مورد این است که حتما ورق طلا ی استفاده شده میبایست ضخامت بسیار کمی داشته باشد و به اصطلاح ورق شل و نرم باشد. همین امر ایجاب میکنید که در کار با ورق طلا بسیار حرفه ای و متخصص باشید. در آخر اگر به این روش سطح خود را با ورق طلا بپوشانید یک سطح کاملا براق خواهید داشت.
۲-ورق کاری با استفاده از شیر خوراکی
اگر شما از آن دسته از افراد هستید که زمان کافی برای تهیه و خرید چسب مناسب ورق طلا ندارید میتوانید از این روش به راحتی استفاده کنید. میتوان گفت ارزانترین راه برای استفاده از ورق طلا و چسباندن آن رو سطوح مورد نظر، استفاده از شیر خوراکی است. شما میتوانید با مقداری شیر و یک قلمو سطح خود را آغشته از شیر کنید و بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به سطح فرصت استراحت دهید. بعد از این بازه زمانی میتوانید ورق طلا را به سطح بچسبانید و مانند سایر روش ها ورق را روی سطح پرداخت کنید. در این روش تفاوتی ندارد که از ورق های نازک استفاده شود یا ورق های معمولی موجود در بازار. این روش برای هردو نوع ورق طلا کاربرد دارد.
لازم است به ذکر است همانطور که این روش بسیار کم هزینه است، و شما به راحتی میتوانید از این روش جهت چسباندن ورق طلا روی سطوح استفاده کنید، باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که کیفیت کار نیز بسیار پایین است و در نهایت اثری نسبتا بی کیفیت در اختیار شما قرار داده میشود. بدین صورت که پس از اتمام کار، سطحی که ورق طلا روی آن چسبانده شده، مات است و براقیت و جلای خاصی ندارد. همچنین ورق طلا ی چسبیده شده روی سطح مقاومت بالایی ندارد و ممکن است به آسانی و در مدتی بسیار کوتاه در مقایسه با سایر روش ها از روی سطح بلند و کنده شود.
اما با توجه به این ها اگر شما به صورت فوری نیاز به چسباندن ورق طلا روی سطح دارید. این روش میتواند برای شما مفید و کاربردی باشد.
۳-استفاده از چسب های گولد سایز ( Mixtion or gold size)
تا به اینجای کار دو روش به شما عزیزان معرفی شد که جزء رایجترین اما کم کاربردترین روش های موجود برای استفاده از ورق طلا بودند. با گذشت زمان، نیاز به ماده ای بهتر برای چسباندن ورق طلا بر روی اثار هنری افزایش پیدا کرد تا جایی که چسب های گولد سایز با ترکیب شیمیایی خاص تولید شد. در گذشته این ماده برای هر دو ورق طلای نرم و معمولی استفاده ی وسیعی داشت و با وجود آن به طور وسیع در بازار در یک بازه ی زمانی این چسب ها از محبوبیت بالایی در بین هنرمندان برخوردار بودند. زیرا کار کردن با آنها بسیار آسانتر چسب آب بود و همچنین کیفیت کار ارائه شده در اخر بهتر از هر روش دیگری بود. علاوه بر این ها دسترسی به این نوع چسب بسیار راحت و سریع بود.
نحوه استفاده از آنها نیز بسیار اسانتر از دیگر روش ها بود زیرا زمانی که این چسب بر روی سطح قرار میگرفت، حتی در سطح هایی که بریدگی و پیچ و خم های زیادی داشتند نیز به خوبی رسوخ کرده و باعث میشد که ورق طلا به راحتی به همه سطوح به راحتی بچسب. هنگام استفاده از آن، لازم است سطح آغشته شده به چسب ۳ الی ۱۲ ساعت استراحت کند تا بتواند آماده ی قراردهی ورق طلا روی آن شود. نکته منفی استفاده از این نوع چسب ها این است که در پایان کار ورق طلا ی استفاده شده براقیت خود را از دست میدهد و در نهایت اثری با سطحی مات و کدر ارائه میشود.
بعد از مدتی که این چسب ها در بازار به صورت همه گیر در بازار مورد استفاده قرارگرفتند، به دلیل به کار رفتن سرب در ماده ی اصلی این چسب، سمی بودن آن به اثبات رسید و در یک بازه زمانی کوتاه باعث ایجاد مسمویت در بسیاری از هنرمندانی که با آن به طور وسیع کار میکردند میشد. بنابراین این ماده کم کم منسوخ شد و جایگزین های بهتر با ترکیب شیمیایی سالمتر تولید و در اختیار هنرمندان قرار گرفته شد.
۴-استفاده از چسب ورق طلا و اکرلیک
در سال های اخیر بعد از اینکه چسب گولد سایز مشکلات فراوانی برای هنرمندان و افرادی که با آنها کار میکردند ایجاد کرد، دانشمندان دست به ساخت چسبی زدند که هم برای سلامتی افراد مضر نباشد هم به کار بردن آنها بتواند آسان باشد و کیفیت بالایی در اثر خلق شده ایجاد کند. جدیدترین متد برای چسباندن ورق طلا به سطوح مختلف استفاده از چسب ورق طلا یا استفاده از رنگ اکرلیک است. این مواد از نظر ماده ی به کار رفته شده در آن بسیار سالمتر از چسب قبلی بوده و هیچگونه ماده سمی که باعث بروز مشکلات تنفسی و مسمویت شود در آن موجود نمی باشد. به همین دلیل این چسب ها بدون بو هستند و حتی برای افرادی که از مشکل تنفسی رنج میبرند به راحتی قابل استفاده میباشند. از دیگر ویژگی های این چسب ها میتوان به ضد حساسیت بودن برای پوست دست اشاره کرد. از آنجایی که خیلی از افرادی که کار هنری میکنند خانم هستند و پوستی حساس تر نسبت به آقایان دارند، این نکته میتواند برای آنها خبری خوشحال کننده باشد.
روش استفاده از این چسب ها نیز بسیار آسان است زیرا نه تنها خرید و تهیه آنها به راحتی امکان پذیر است بلکه چون حلال آنها آب است میتوانید که راحتی هرکجا که به آب دسترسی دارید از آنها استفاده کنید.
نکته ی جالب دراستفاده از این نوع چسب ها این است که در پایان کار شما میتوانید بسته به نیاز خود هم سطحی براق و هم سطحی مات و کدر داشته باشید.
در زمان استفاده از رنگ اکرلیک میتوانید پس از گذشت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از آغشته کردن سطح به رنگ، ورق طلا را نصب کنید. این در حالی است که این بازه ی زمانی برای چسب ورق طلا حدود ۲ تا ۳ ساعت است.
در آخر نیز این نکته قابل ذکر است که مقاومت ورق طلای نصب شده با چسب بالاتر از رنگ الکریک است. و عمر اثر هنری شما به طور قابل توجهی افزایش میابد.
