ویژگی های خط نستعلیق عروس خطوط اسلامی ایرانی
خط نستعلیق – عروس خطوط اسلامی ایرانی از همه ی شرایط زیبایی برخوردار است. از آن جملهه است، اعتدال، موزونی، استواری، تناسب، حسن ترکیب و هماهنگی ذوق و قریحه و سلیقه، علاوه بر زیبایی منظر ، سهولت و سرعت نگارش و نیز آسانی قرائت کلمات و سطور از موجبات رواج آن بوده است.
نستعلیق در نظم و روشنی و تعادل به نسخ می ماند و در حرکات قلمی و تندی حروف و کلمات به تعلیق اما در زیبایی و لطافت از هر دو برتر است.
نسبت دور به سطح یکی از شاخص های متمایز کننده ی خطوط مختلف از یکدیگر است. در نستعلیق این نسبت دست کم 5 به یک است یعنی پنج دانگ دور در برابر یک دانگ سطح که به حکم “افضل الاشکال شکل المستدیر” یعنی شکل مدور زیباترین شکل هاست. خود گواه صدق مدعای مذکور است.
.
.
حروف خط نستعلیق را ملهم از زیبایی های طبیعت دانسته اند ، در نستعلیق حروف قائم را به درختان و گلها، دوایر را به فراز و نشیب چمنزار و چشمه زار و زیر و بم اصوات ، کشیدگی ها و مدات را به جلگه ها و دشت های سرسبز و خرم یا کششهای صوت ، و غلطانی حروف و کلمات را به اندام های حیوانات و پرندگان و بخصوص انسان و دسته بندی جمله ها را به صفهای پرندگان و دسته بندی گلها و حرکات افسونگرش را به اطوار شاهدان زیبا و فریبا مانند کرده اند.
ز نقش بند خیالم خوش آمد این معنی
که صورتی بنـــــــگارد به شکل دلبر ما
.
پوپ می گوید: شیوه خاص خطی که در ایران تکامل یافت خط نستعلیق است، صفحه ای به خوشنویسی خط خوش نستعلیق جلوه و جمالی دارد که هیچ خط دیگری با آن برابری نمی کند… برای کسانی که این هنر را ورزیده و دوست داشته اند زیبایی هدف اصلی بوده است…
برگرفته از کتاب مقدمات خط نستعلیق ، استاد محمد شهبازی
.