شناخت مضامین کتیبه های نگاشته شده بر سفال مینایی
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت هشتم)،نام مقاله ای است که در همایش خوشنویسی و نگارگری دانشگاه هنر اصفهان توسط ملیکا یزدانی و فرهاد خسروی بیژائم ارایه گردیده است. این مقاله در چند قسمت در سایت قلم تراش منتشر گردیده است، در پایان نوشته لینک صفحات حاوی قسمت های مقاله موجود است.
نام یا القاب صاحب ظرف
در آغاز قرن ششم هجری، حمایت و پشتیبانی از فن سفالگری محدود به اهل قلم نبود و لشکریان و نظامیان نیز به سفارش ظروف سفالی می پرداختند. در زیر سه نمونه از این آثار، که بر اساس مضمون کتیبه ها احتمالا به سفارش امیر یا شخصی با منصب خاص، سفارش داده شده، معرفی خواهند شد. الف. در قدح تصویری موجود در موزه ایران باستان که در قلعه طبرک۱۹ در ری به دست آمده (عکس ۱۱)، چهره امیری که بر اسب نشسته و بازی شکاری را روی دست خود نگاه داشته مشاهده می شود. در خارج ظرف به خط رقاع متمایل نسخ عبارت زیر خوانده می شود: “امیر اسپه سلار (سالار) الأجل العالم نصیر الدین عمادالاسلام شهاب الدوله ضرغام الملوک و السلاطین صاحب السیف والقلم تاج فیتان عرب و العجم عبدالطیف ادام ا… تائیده.” این متن، احتمال تعلق این ظرف را به امیری در قلعه طبرک افزایش میدهد.
عکس ۱۱. کاسه مینایی، موزه ملی ایران
ب. کاسه ای مینایی با نقش مایه های نجومی اشاره به قاسم امیر المؤمنین دارد اما تاکنون هویت شخص مورد اشاره معلوم نشده است که آیا سازنده این شیء بوده و یا این که این ظرف به او هدیه شده است (عکس ۱۲). در سفال مینایی دیگری که در مجموعه رب النوع “” قرار دارد نیز همین نام درج شده است (پوپ، ۱۳۸۷: ۱۸۰۱). متن نگاشته شده در بخش داخلی قدح به شرح زیر است: “و البرکه و الرحمه و الیمن… و النصر الغالب… و السعاده… و النعمه… و الدوله و السعاده… والنعمه… و القدره. “در بخش بیرونی نیز چنین نگاشته شده است: “ملک البر و البحر… الدنیا و الدین ملک الاسلام و المسلمین ابو …عرک قاسم امیرالمؤمنین.”
مقالات تخصصی خط و کتابت
شامل مقالات تخصصی خط و کتابت ۱ و ۲
مجموعه کرونولوژی خوشنویسی ایرانی
نوشته:دکتر حمیدرضا قلیچ خانی
این نوشته برگرفته از مقاله، مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت هشتم) نوشته ملیکا یزدانی و فرهاد خسروی بیژائم می باشد.
این مقاله ادامه دارد…
علاقمندان و همراهان به این مطلب میتوانند بخش های بعدی را از لینک های زیر بخوانند:
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت اول)
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت دوم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت سوم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت چهارم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت پنجم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت ششم)
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت هفتم)
