کتاب عبدالرشید دیلمی (گلستان هنر 6)

گلستان هنر 6

کتاب عبدالرشید دیلمی مجموعه ای است شامل زندگی و هنر عبدالرشید، استادان و شاگردان، آثار برجای مانده و رقم ها است که توسط دکتر حمیدرضا قلیچ خانی براساس منابع موجود در کتابخانه ها، موزه ها و مجموعه های خصوصی تالیف شده است و توسط نشر پیکره انتشار یافته است. 

عبدالرشید دیلمی بهترین نماینده ی شیوه میرعماد و سبک کمال یافته ی نستعلیق (خوشنویسی) دوره ی صفوی است؛ خواهرزاده و شاگرد بی واسطه ی میرعماد. پس از قتل میرعماد و با مهاجرت عبدالرشید به هندوستان و ورودش به دربار شاه جهان، هنرشناسان هندی این هنرمند را حتی از بزرگان خویش، همچون محمدحسین کشمیری، برتر دانستند و و او را عیار خط نستعلیق به شمار آوردند و هر هنرمند را با وی سنجیدند.

کتاب عبدالرشید دیلمی نخستین کتاب مستقل و کاملترین معرفی از عبدالرشید است که تاکنون طبع را به زیور خویش آراسته است.

عبدالرشید دیلمی خواهرزاده و شاگرد میرعماد حسنی قزوینی بود. بنابر تاریخ نخستین اثرش در سال 1000 هجری قمری و درگذشتش (1081 هجری قمری) و یتادآوری تذکره ها که نوشته اند:  ” با وجود کبر سن، ترک مشق نکرده”. گویا در حدود سال 980 هجری قمری متولد شده باشد. عبدالرشید پس از قتل میرعماد در 1024 هجری قمری تا حدود سال 1034 هجری قمری در اصفهان به سر برد و پس از مدتی تحت تاثیر آوازه ی هنردوستی پادشاهان و حاکمان هندوستان، عازم دربار هندوستان شد و به حضور شاه جهان رسید.

در تذکره و متون هندی بیشتر از او باعنوان “آقا” و “آقا رشید” یاد شده است. آوازه ی عبدالرشید تا جایی بوده که بسیاری از خوشنویسان، آرزوی رسیدن به آن شهرت و اعتبار را داشتند؛ چنان که محمد افضل لاهوری نامی قادری، در دوره محمدشاه به “آقای ثانی” معروف گشته بود و شعرهایی به زبان اردو و فارسی در ستایشش سروده اند.

و …….

تو آن خجسته خصالی که ساکنان فلک / بر آستان تو دارند میل دربانی

چه حاجت است که گوییم حال خجسته ی خود / که حال خسته دلان را تو خوب می دانی