کتاب ابوالفضل ساوجی (گلستان هنر 24)

گلستان هنر 24

مجموعه گلستان هنر در راستای شناخت و معرفی گذشته ی فرهنگی و هنری کشور بزرگ و هنرپرور ایران ضمن ایجاز می کوشد تا با تکیه بر مستندات و تازه ترین پژوهش های علمی اطلاعات بدیعی را در معرفی و تحلیل آثار هنرمندان گمنام یا کمتر شناخته شده ی هنرهای تجسمی به دست دهد.کتاب ابوالفضل ساوجی نخستین پژوهش مستقل درباره ابوالفضل و پدرش فضل الله ساوجی،از منظر کتابت و خوشنویسی است و تمامی اسناد و مدارک شناخته شده از احوال و آثار ابوالفضل به اختصار اما با دقت بررسی شده و علاوه بر آثار خوشنویسی به سخنوری و تالیفات وی نیز اشاره شده است.

خوشنویسی و سخنوری را در این خاندان میتوان موروثی دانست و افزودن بر آن طبابت نیز در این خانواده نسل اندر نسل رواج داشته است و علاوه بر عبدالله (پدربزرگ میرزا ابوالفضل ساوجی ) فرزندانش،میرزا فضل الله و میرزاموسی از طبیبان بزرگ دوره ی خویش در دارالخلافه ی تهران بودند و همین نکته سبب گشت تا ابوالفضل نیز از این دانش بهره مند باشد و در کنار آفرینش های هنری به طبابت نیز بپردازد این فرهیختگی تا فرزند نامدار میرزاابوالفضل یعنی استاد ذبیح بهروز نیز هم چنان ادامه داشته است میرزا فضل الله پدر ابوالفضل ساوجی خود از خوشنویسان نامدار دوره ی قاجار است و بیش از کتابت های پرکار همانند اسدالله شیرازی در سیاه مشق نویسی از استادان برجسته ی اوایل قاجار به شمار می رود.

ابوالفضل ساوجی

از این رو در این پژوهش افزون بر ابوالفضل احوال و آثار فضل الله ساوجی نیز در حد بضاعت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است ابوالفضل ساوجی در سال 1248 ق دیده به جهان گشود و خوشنویسی را نزد پدرش آموخت نخستین نسخه ی تاریخ دار نشان می دهد که وی از چهارده سالگی به شکل جدی به کتابت پرداخته و با نبوغ ذاتی خویش در جوانی به شهرت رسیده است.

چنان که در بیست و سه سالگی در تذکره های معتبر آن زمان از خوشنویسی سخنوری و طبابت وی به نیکی یاد شده است از این رو به زودی در نظر ناصرالدین شاه به جایگاه خاصی دست یافت و نگارش کتیبه های ارزشمند آن دوره از جمله: کتیبه های تالار آینه ی کاخ گلستان و کتیبه های شکل شاه در جاده ی هراز به وی سپرده شد در کنار این خدمات پادشاه وی را به عنوان یکی از مولفان دانشنامه ی ارزشمند نامه ی دانشوران برگزید و وی افزون بر نویسندگی ناظر بر تالیف دیگر مولفان نیز بوده است.