شناخت مضامین کتیبه های نگاشته شده بر سفال مینایی
در این نوشته ادامه مقاله مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت پنجم ) را خواهید خواند و انواع دیگری از اشعار بر روی کتیبه های تاریخی را خواهید شناخت.
عکس ۵. کتیبه بخش زیرین نگاره داخلی کاسه مینایی با رقم ابوزید کاشانی، مکان نگهداری: موزه متروپولیتن
در انتهای شعر مذکور متن عربی زیر خوانده می شود: قائله کاتبه.
دورتادور لبه بخش داخلی این ظرف به خط کوفی نگاشته شده: “العز الدائم و الاقبال … و الجد الصاعد و الدوله و السلامه و السعاده و الکرامه و النصر و النعمه ..”
در بخش بیرونی، شعری به خط رقاع متمایل به نسخ با مضمون زیر نگاشته شده است:
دیدی که چه کرد برف با ما یارا ای برف بگفتمی ولی گو یارا
بر آتش عاشقان …عرق سرد تو هم گرم گرفتی ما را
متن عربی زیر نشان میدهد که سرایش، نگارش اشعار و ساخت شیء در تاریخ ۵۸۲ هق. و بر عهده ابوزید بوده است: “قائله و کاتبه ابوزید بعد ماعمله کتب فی یوم الاربعاء من محرم سنه إثنى و ثمانین و خمسمائه هجریه عربیه بقاء لصاحبه و کاتبه.”
شیء دوم که دارای شعر، رقم و تاریخ است، کاسه ای است که تصویر داخل آن امیری سوار بر چهارپا را نشان میدهد عکس ۶، نک جدول ۱) که همراه با ملازمانش در حال گذر است و فرشته ای بالدار در آسمان وی را همراهی می کند. واتسون و محمد حسن، پیکره سوار بر چهارپا را منسوب به حضرت مسیح (ع) هنگام ورود به بیت المقدس میدانند. در بخش زیرین نگاره داخل کاسه، رباعی زیر نگاشته شده است:
مردمی به کز تو تا در عالمی لیک با آن کس که داند
مردمی آدمی کز مردمی بیرون شود پس چه گاو و خر چه دیو و آدمی”
برای مطالعه مقاله (شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران و نقش آن بر پیدایش و تکامل خط نستعلیق) کلیک کنید.
دیدی که چه کرد برف با ما یارا ای برف بگفتمی ولی گو یارا بر آتش عاشقان …عرق سرد
تو هم گرم گرفتی ما را متن عربی زیر نشان میدهد که سرایش، نگارش اشعار و ساخت شیء در تاریخ ۵۸۲ هق. و بر عهده ابوزید بوده است: “قائله و کاتبه ابوزید بعد ماعمله کتب فی یوم الاربعاء من محرم سنه إثنى و ثمانین و خمسمائه هجریه عربیه بقاء لصاحبه و کاتبه.”
شیء دوم که دارای شعر، رقم و تاریخ است، کاسه ای است که تصویر داخل آن امیری سوار بر چهارپا را نشان میدهد عکس ۶، نک جدول ۱) که همراه با ملازمانش در حال گذر است و فرشته ای بالدار در آسمان وی را همراهی می کند. واتسون و محمد حسن، پیکره سوار بر چهارپا را منسوب به حضرت مسیح (ع) هنگام ورود به بیت المقدس میدانند. در بخش زیرین نگاره داخل کاسه، رباعی زیر نگاشته شده است:
مردمی به کز تو تا در عالمی لیک با آن کس که داند
مردمی آدمی کز مردمی بیرون شود پس چه گاو و خر چه دیو و آدمی”
عکس ۶. کتیبه بخش زیرین نگاره داخلی کاسه مینایی با رقم ابوزید کاشانی، مکان نگهداری: موزه متروپولیتن
شعری به خط رقاع متمایل به نسخ نیز در بخش بیرونی نگاشته شده است:
رویی چو میت؟ بدل بگشایی اکنون … ماه سبق می برد ای خاتون
مسکین دل من ده مرده گ … …ست که غرق خون»”
متن عربی زیر تاریخ و رقم ابوزید را همراه دارد که سرایش و نگارش اشعار و ساخت شیء را در تاریخ ۵۸۳ هق. نشان میدهد که در انتهای متن برای صاحب ظرف، کاتب و گوینده متن طلب بقا شده است: “قائله و کانبه بعد ماعمله کتب فی یوم السبت اوایل محرم لسنه ثلث و ثمانین و خمسمائه هجریه عربیه بقاء لصاحبه و لکاتبه و لقاریه.”
مقالات تخصصی خط و کتابت
شامل مقالات تخصصی خط و کتابت ۱ و ۲
مجموعه کرونولوژی خوشنویسی ایرانی
نوشته:دکتر حمیدرضا قلیچ خانی
این نوشته برگرفته از مقاله مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی نوشته ملیکا یزدانی و فرهاد خسروی بیژائم می باشد.
مقاله مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی(قسمت پنجم )ادامه دارد…
علاقمندان و همراهان به این مطلب میتوانند بخش های بعدی را از لینک های زیر بخوانند:
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت اول)
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت دوم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت سوم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت چهارم )
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت ششم)
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت هفتم)
مطالعه مضمونی کتیبه های سفال مینایی ایران در دوره میانی اسلامی (قسمت هشتم)
