کتاب تعلیم خط

کتاب تعلیم خط

استاد حبیب الله فضایلی

.

آموزش کامل خطوط اسلامی

مرجع کامل گام به گام اموزش خطوط اسلامی از قبیل نسخ و ثلث و نستعلیق و …

همراه با آموزش کامل فنون و هنرهای جنبی خوشنویسی چون کاغذسازی و رنگ کردن کاغذ و آهار و مهره و آموزش ساخت مرکب و …

.

«تعلیم خط» شامل مقدمه‌ای ۶ قسمتی با عناوین «اصناف نویسندگان و اهل قلم»، «شرافت و آداب نویسندگی»، «تعریف و فایده و اهمیت آن»، «هنر در ادبیات»، «تعریف هنر» و «شرافت و فضیلت خوشنویسی» است.

نویسنده در بخش دوم از این مقدمه، با ذکر نمونه‌هایی از قرآن، چهار مقاله نظامی عروضی، قابوسنامه، نوروزنامه، ناصر خسرو، فردوسی، اسدی طوسی، مسعود سعد سلمان، فرخی سیستانی و احادیثی از پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) به توضیح «شرافت و آداب نویسندگی» پرداخته است.

در بخش سوم از مقدمه در «تعریف و فایده و اهمیت» خط آمده است: «خط از نظر لغت با قلم نوشتن است و با کتابت و تحریر و رقم به‌یک معنی است و در صنعت اهل قلم عبارتست‌ از نوشتن صورت‌ها و شکل‌های حروف در حال انفراد و چگونگی ترکیب آن‌ها در تشکیل جمله‌ها و سطرها که دلالت بر نیات درونی انسان می‌کند…»

مولف در بخش چهارم این مقدمه با عنوان «هنر در ادبیات» نیز به بررسی رابطه هنر با مواردی چون اخلاق، تواضع و وقار، دستگیری، آموزگاری، دلاوری، سخنوری و شاعری، پیشه، نقاشی و خط می‌پردازد.

این کتاب علاوه بر مقدمه، هشت فصل را با عناوین «مراحل و درجات خوشنویسی و شیوه‌های آن»، «ابزار خوشنویسی»، «قواعد کلی و عمومی خط»، «قواعد ویژه خط شامل چهار تعلیم: ثلث، نسخ، نستعلیق و شکسته»، «متمم قواعد خط شامل دو پیشینه: ۱-سوابق محقق و ریحان، ثلث و تواقیع، نسخ ۲-پیشینه نستعلیق»، «مقایسه خطوط»، «دستور املای فارسی» و «درباره کاغذ و کاغذ الوان ، آهار و مهره، مرکب ساختن و رنگ‌های دیگر» شامل می‌شود.

همچنین افزون بر مقدمه و هشت فصل نام‌برده، در بخش خاتمه یا ملحقات نیز ۶ مطلب را با عناوین «خط و شعر(اشعاری درباره خط و لوازم آن)»، «در سیرت خوشنویسان و حکایات هنروران»، «اشعار و جمله‌ها برای قطعه‌نویسی و سرمشق»، «توضیحات و صحبت با استادان معاصر»، «یادداشت‌ها در مطالب متفرق» و «خط و نقاشی و قطعات مختلف» می‌خوانیم.