کتاب رسم المشق میرزا غلامرضا قاسم احسنت

آموزش خط نستعلیق

الهام از خط میرزا غلامرضا

نویسنده قاسم احسنت

تعداد صفحات ۸۸ صفحه

قطع رحلی

جلد شومیز

۳۵۰,۰۰۰ ریال

ناموجود

تحویل اکسپرس

حمل رایگان سفارشات بالای 2 میلیون تومان

پرداخت امن

امکان پرداخت آنلاین

ضمانت اصالت کالا

ضمانت اصالت کالا

7 روز گارانتی بازگشت وجه

7 روز گارانتی بازگشت وجه

رسم المشق میرزا غلامرضا

آموزش خط نستعلیق به دلیل استقبال گسترده هنردوستان و هنرجویان از این نمونه خط دارای منابع بسیار زیادی است، ولی باید به صورت قطعی گفت که مهمترین و ارزشمند ترین آموزش ها نمونه هایی هستند که از روی خط بزرگان و قدما و توسط اساتید خبره ارائه شده اند،رسم المشق و رسم الخط ها نمونه اموزش هایی هستند که جای انها در هر کتابخانه ای محفوظ است و قطعا رسم امشق نستعلیق با الهام از خط میرزا غلامرضا نوشته استاد احسنت یکی از بهترین کتاب هایی هست که یک هنر آموزمبتدی تا یک استاد با سابقه از اموزش های آن به خوبی میتوانند استفاده کنند.

سخن نویسنده با هنرمندان در توضیحات کتاب

همزمان با مطالعه سبک و خطوط کلهر، کتابی را تحت عنوان «ترکیب چلیپا» آماده ساختم و در همین کتاب بود که دو قطعه سیاه مشق به شیوه ی میرزا غلامرضا آوردم، بدین مضمون: «ما اختیار خود را تسلیم عشق کردیم» و دیگری در دایرهی قسمت اوضاع چنین باشد» پس از پشت سر گذاشتن آن دوران و آشنا شدن با برش های خط مرحوم کلهر، بر آن شدم تا برای پیمودن مسیر تعالی و رسیدن به مقصود، از دست نوشته های استاد کل میرعماد بهره مند شوم و از آنها نیز تلمذی کرده باشم.

در این وادی راهم را به سوی شمیم بوستان خط استاد عباس اخوین سپردم؛ آن که در شیوه ساده نویسی و تندنویسی رعشه ی قلمش بیان چهل ساله ی تجربه را به همراه داشت و هم در این جا بود که برای آشنایی با سبک میرعمادچند سالی را در محضر ایشان تلمذ کردم. با گذشت زمان، کتاب ترکیب چلیپا آرام آرام جای خود را بین هنرجویان خوشنویس باز کرد، چون برای اولین بار بود که اصول ترکیب چلیپا به صورت تئوری بیان می شد و با چنان استقبالی روبه رو شد که مرا مصمم کرد در خصوص میرعماد و حجاب شیرازی، کتایی را به صورت آموزشی ارائه دهم.

این کتاب هم، باب احترام و یادی از میرعماد تا حجاب شیرازی بود و هم چگونگی روش نقلی در خوشنویسی را بازگو می کرد و در آخر هم با یادی از میرزا غلامرضا و میر حسین، دو اسطورهی سیاه مشق نویسی ایران پایان می یافت. این مهم نیز به پایان رسید و مورد استقبال استادان و هنرجویان حقیقی خوشنویسی قرار گرفت در سال ۱۳۶۹ اولین گام های خود را در خصوص بهره گیری و مشاقی از روی خطوط زیبای میرزا غلامرضا آغاز کردم و همین امر ذهنم را کاملا به خود مشغول ساخت تا پس چند سال خلوت گزینی و مشق نویسی، در سال ۱۳۷۳ نکته ای بسیار ظریف برایم عمیقا مشهود شد و همان بود که مرا برای نقلی کردن آثارش با مشکل مواجه می کرد.

این مسئله باعث شد تا برای رسیدن به اسلوب خط میرزا، کارهای او را از سال های ۱۲۹۵ تا ۱۳۰۳ به طور دقیق مطالعه و رونویسی کنم. چون کیفیت این قطعات نزدیکی بیشتری به شیوه های معاصر داشت. و همین زمان به خاطر دارم در شیراز، شبی با استاد احصایی در خصوص خط میرزا و شخصیت وی مجالستی دست داد که برایم بسیار مثمر ثمر و پند آموز بود. با چندین و چند بار همنشینی تنگاتنگ با کلمات و قطعات، خود را هر چه بیشتر و نزدیک تر به ذهن میرزا میدیدم اما هنوز جرأت پیدا نکرده بودم تا در مجال و مقال حقیقی و عملی آن به طور کلی وارد شوم. برای این کار دلایل مهمی داشتم، زیرا شیوهی دست میرزا و چگونگی مشق کردن و مرکب برداری و مرکب گذاری ایشان، به وسیله خوشنویسان به میراث گذاشته نشده و در نتیجه به دوران معاصر انتقال نیافته است و این امر مهم ترین قسمت کار مینمود. شرایط مشق کردن میرزا در قطعاتی که به قطعات میرعماد نزدیک می شود و نیز قطعاتی که به قطعات کلهر پهلو می زند، همگی نشان از آن داشت که میرزا به دنبال تجربه و استانداردی با عیار خاص می گشت تا به راز نهایی مقصود دست یابد، اما به نظر می رسد که عمر یک خوشنویس برای رسیدن به حد مطلوب بسیار کم است، همان گونه که برای میرزا اتفاق افتاد و عمر وی کفاف پایان دادن به تجربه هایش و رسیدن به برش های نابش را نداد و کار نیمه تمام ماند.

به جرأت می توان گفت که میرزا در خط به دنبال گمشده ای می گشت، چنانچه از کلیه ی قطعات وی مشهود است که هر قطعه دارای شخصیتی است مستقل و هر حرف دارای بیانی متمایز از دیگر قطعات خوشنویسی اوست و در حقیقت همین ویژگی، بررسی و واکاوی شیوهی او را بسیار سخت و نگران کننده می نماید، بنابراین اول باید میرزا را شناخت و سپس خط وی را، چرا که خط میرزا خاص اوست و تقلید از وی کاری می طلبد کارستان.

اما حرکت از بیضی نویسی کشیده و بعد به بیضی نویسی نرم و در نهایت به سراغ دایره رفتن، راهی بود بس پر مخاطره و کاری بسیار سخت و سنگین و در واقع شاکله خط دوران قاجار همان دایره بود که مرا نیز در این حلقه اسیر خود ساخت. از این رو، شبها و روزها و سالهای متمادی مشق از خطوط میرزا آغاز شد؛ آن هم مشق و رونویسی از خطوط کسی که در خصوص سیاه مشق نویسی در میان دیگر خوشنویسان ایران حرف اول را می زند.

چنان چه گفته شد، نزدیک شدن به شیوه ی میرزا غلامرضا کاری سخت و طاقت فرسا بود، چون هر قطعه دارای شخصیتی مستقل بود و حرفی برای گفتن داشت. از مرکب برداری هوشمندانه و پرمرکب، تا نشست قلم و قلمرانی زیرکانه و تمام کردن یک کلمه به صورتی عاشقانه، فی المثل مشق کشیده های تخت و نیم تخت و کشیدههای سین و شین و … که با پایان یافتن ماهرانه قلم و آگاهی دست همراه است، تا شروع و نشست با انسى قلم و پایان بخشیدن سحرانگیز کشیدهها، همه و همه از خاصیت روش قلمرانی اوست؛ چنان که این تر و تازگی خلق کلمات بر صفحه ی جان بیشتر نمایان است تا بر صفحه ی مجاز کاغذ. تمام مشقهای میرزا برگرفته از یک اصل مهم است و آن بداهه نویسی است که امروزه کمتر خوشنویسی به این کار گرایش دارد. بداهه نویسی از ویژگی هایی است که میرزا را خاص و نادرهی عصر خویش نموده است؛ او که جان را در مشاقی دفتر دل می یابد و با سیر در عالم معنا و درس و بحث و گفتگوی عاشقانه ی کلمات، جانانه قلم بر کاغذ می گذارد، بی آن که مطلبی در نظر داشته باشد؛ فقط مینویسد و می نویسد و با تکرار کلمات بی نقص و جان گرفته از طبع و خلاقیتی سرشار از همیاری بخشیدن میان کلمات و حرفهای گوناگون، با گردش صرصرین توسن قلم در قوس سماع، خیال گونه نقشی پدید می آورد بی بدیل و بی نظیر. میرزا مشق می نوشت، آن هم به صورت بداهه نویسی و بعدها همان مشق قطعه می گردید؛ قطعاتی که به جا ماندهی سیاه مشق و سطر نویسی های لطیف اوست با خطوط زیبا و منحصر به فرد بدیهی است مراتب عرضه ی یک سیاه مشق فی البداهه با نوشتن سطری از پیش طراحی شده و بارها و بارها تمرین شده، برای پذیرش در انتخاب کلیشه ای، تفاوت های فراوان دارد و بیننده ی حقیقی و بی غرض در می یابد که فرق میان این و آن فرسنگ هاست و درک و دریافت آن مستلزم تأمل و بینش بسیار.

امروزه خوشنویسان ما قطعه مینویسند و مشق نویسی را فراموش کرده اند. اگر زمانی مشق یک خوشنویس قطعه شود، آن زمان قابل تقدیر و ارزشمند است؛ چرا که تکلف ندارد. بنابراین بداهه نویسی کاری است سخت و نیازمند ممارست و شناخت کافی. بنابراین اصل، نوشتن از روی برش های میرزا آن هم به صورت فی البداهه و بدون شناخت و تأمل بسیار در خطوط قدما، نه تنها کاری است مشکل بلکه ناممکن. بداهه نویسی در خوشنویسی، همانند بداهه نوازی در موسیقی است چرا که در عرصه ی کار بداهه، کلیت قطعه دست به دست هم داده تا به زیبایی هرچه مطلوب تر برسد. البته نگارنده قصد آن را ندارد که وارد تمامی مشخصه های خط میرزا شود زیرا چگونگی سیر در این بحر بی پایان در چند صفحه نمی گنجد. با این حال، همان گونه که ذکر شد، قالب حروف دورهی قاجار بر مبنای گردی یا دایره است. حلقه ای بس مشکل و طاقت سوز، چون اگر کوچکترین شکست و انحنایی در دور پدید آید، کلیت شکل دایره به هم می ریزد و به راحتی دیده خواهد شد.

پس از آن شناخت قلم میرزا و چگونگی مرکب گذاری و قطع قلم اوست و بعد شناخت کافی بر کلیهی برش ها و عناصر خط وی نسبت به کلماتی که به صورت تخت و روان نوشته می شود و به مانند پلههایی هستند که دارای خیز کمتری است تا برای کلمات بعدی مهیا گردند. در آثار وی هر حرف در جای خود دارای شخصیتی است اثرگذار، به همین دلیل اگر کوچکترین خطایی در یک حرف رخ دهد، خط خط میرزا نمی شود. در کل خط میرزا انعطاف خاص خود را دارد با حساسیتی عجیب و پراحساس. آنچه امروز مهم تر و مطلوب تر از به دست آوردن برشهای خط وی می باشد، شناخت روحیه میرزاست. بنابراین ابتدا باید از روی خطوط میرزا به شخصیت او نزدیک شد و سپس با قطعات او عشق بازی کرد.

پس بسم الله… همیشه یکی از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی ها در این شیوه ی سنجیده و دیر هضم و دیر فهم، چگونگی به کار بستن و روش اجرا صحیح نگارش کلمات بوده و هست و همین امر موجب شده تا برخی از خوشنویسان ناآگاهانه دست به اقداماتی بزنند که منجر به خدشه دار شدن این شیوه گردیده و انصافا باید گفت اجرای برخی از برش های معاصران از روی خطوط میرزا غلامرضا دور از عیار و ارزشهای واقعی خط میرزا است، تا جایی که برخی تنها رهایی پاشنه های واو یا دال را مشخصه خط میرزا می دانند که جای بسی تامل دارد. به جرات میتوان گفت بدون کسب آگاهی و مهارت های ویژه و منحصر به فرد، هر دستی قادر به اجرای صحیح آن نیست و بر این امر مهم جز با تمرین های مکرر و سنجیده و از سر گذراندن سختی ها و متحمل شدن آنها، نمی توان واقف و مسلط گردید. چنان که متأسفانه به جز تعدادی انگشت شمار، کسی به درک حقیقی شیوه ی میرزا پی نبرده است. همین نکته ها بود که باعث انگیزه ی نگارش این کتاب شد و مرا بر آن داشت تا با معرفی و آموزش شیوهی میرزا غلامرضا در رفع کاستیها، بدآموزیها و تخریب های ناآگاهانه، تلاشی هر چند کوچک انجام دهم؛ باشد که راهی گشاید و مثمر ثمر واقع شود.

رسم المشقی را که در پیش رو دارید، در حد بضاعتی است که این حقیر پس از سالها مشق و ممارست و تحقیق و بررسی مو به موی احوالات خط حضرت استاد میرزا غلامرضا اصفهانی درک نموده ام و اگر در آن عیب و کاستی هایی در نوع نگارش و غیره مشاهده می گردد، امید است با چشم خطاپوش بنگرند. همچنین، امیدوارم که این رسم المشق، بهانه و راهگشایی باشد برای دیگر خوشنویسان معاصر تا با تفحص و بررسی خطوط قدما در این عرصه وارد شوند و با همت و ریاضت و الهام گیری از خطوط استادانی چون میر علی، باباشاه اصفهانی، میرزا کاظم، میرحسین و دیگر خوشنویسان بزرگ و بنام متقدم، آثاری قابل و زیباتر تألیف نمایند. در آخر می بایست از آقای وحید بخت، صفحه آرا؛ آقای آریافر، چینش صفحات و آقایان اسماعیل کاظمی سرچشمه، نایب شیرازی و سیروس فریدونی، که در تهیه مقدمه مرا یاری نمودند، تشکر و قدردانی نمایم و همصدا با حافظ شیرازی طلب نمایم که:

تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد                                 وجود نازکت آزرده گزند مباد

موضوع کلی

خوشنویسی

نوع محصول

کتاب

نویسنده

سایر نویسندگان

جلد

شومیز

قطع کتاب

رحلی

تعداد صفحه

88 صفحه

شابک

978-964-306-543-0

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “کتاب رسم المشق میرزا غلامرضا قاسم احسنت”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

۳۵۰,۰۰۰ ریال

ناموجود

محصولات مشابه